Samen verder

Ik kom binnen in een prachtig appartement met uitzicht op het Reitdiep. De inrichting binnen is degelijk, er liggen plavuizen op de grond, er hangt niets aan de muur, het geheel komt koud over.

Ze zitten naast elkaar op de bank. Twee midden veertigers. Ze stellen zich aan mij voor: Han en Martine. Elkaars eerste liefde, van de middelbare school en ondertussen al meer dan de helft van hun leven samen. Hij houdt zich bezig met cijfers, zij met innovatie in de ICT. De spanning is voelbaar, ze verwachten veel van mij want ze hebben een probleem waar ze samen echt niet uitkomen.

Han en Martine ondernemen veel samen. Ze wandelen, kanoën of zitten te lezen op het overdekte balkon. En ze kunnen lachen met elkaar. Maar na al die jaren meer als broer en zus dan als geliefden. Want de fysieke en emotionele intimiteit ontbreekt. En er wordt niet gepraat. Tenminste…. Niet echt gepraat. Niet gepraat vanuit verbinding en verdieping. En daar zit het grootste probleem.

We starten de eerste keer met een individueel gesprek om vervolgens met z’n drieën door te praten. De hulpvraag is al snel helder. Sinds twee weken is bekend dat Han al meer dan 3 jaar een affaire heeft. Met Jolanda. Bewust gezocht. Han heeft bij Jolanda gevonden wat hij mist bij Martine. De affaire is zeker niet begonnen met de intentie om weg te gaan bij Martine. ‘Want’, zegt hij: ‘wat er ook gebeurt, ik wil niet uit elkaar. Ik wil door met Martine. Alleen ook met Jolanda, want zij voegt iets toe aan mijn leven. Iets dat ik mis in mijn relatie met Martine’. 

En hoe verdrietig Martine ook is, ook zij zegt: ‘Han is mijn beste vriend, mijn maatje, mijn levenspartner. Ik trek het wel, deze affaire. Als die vriendin maar iets anders doet dan dat ik doe, er moet een toegevoegde waarde zijn’. Deze gedachte helpt haar om Jolanda te kunnen accepteren. Als Jolanda iets toevoegt gaat dat niet ten koste van Martines ik.

Een ding is zeker, ze willen samen verder, wat er ook gebeurt. Dat zal het baken zijn in ons traject. Ik ga ze helpen dat samen te kunnen en te durven!

Er volgen veel individuele en gezamenlijke gesprekken en we wandelen veel. Het buiten zijn geeft letterlijk ruimte. Om zaken te kunnen benoemen, te voelen, te beschouwen en te doorleven. Langzaamaan wordt mij duidelijk wat de onderliggende problematiek is. Bij beiden is er sprake van angst.

Han is bang om verlaten te worden en bindt zich daarom niet aan Martine. Martine is bang om zich te binden en laat Han daarom vooral maar los. Een gesprek voeren met diepgang brengt het risico met zich mee te raken aan deze angsten en dit wordt dus ook al jaren niet meer gedaan. De echte onderwerpen worden niet besproken. Het gevoelsleven wordt door Martine weggestopt en door Han met Jolanda gedeeld.

Om Han en Martine weer met elkaar te leren praten, in gesprek te komen over de onderwerpen die er echt toe doen zetten we het gesprek op de agenda. Twee keer per week gaan ze zitten. Samen op de bank of op het terras van het appartement. Niet aan tafel tegenover elkaar. Naast elkaar. Ik geef ze per gesprek een aantal onderwerpen mee om te bespreken. De eerste paar keer luchtig en hoe beter dit ging hoe ingewikkelder de vragen. Na een aantal weken zijn ze echt in gesprek. Er ontstaat iets moois, de verbinding komt terug. Ze gaan(durven) anders naar elkaar kijken.

Voor de momenten bij de borrel of voor de wandelingen langs het Rietdiep zet ik de Kletspot in. Een glazen pot vol grappige vragen, stellingen en hilarische dilemma’s die vragen om een ouderwets keukentafelgesprek. Ongedwongen, spontaan en met veel vragen stellen aan elkaar. Het vertrouwen groeit hierdoor aan beide kanten. De echte pijnpunten bespreken ze voorlopig alleen waar ik bij ben. Het afbreukrisico is hoog vanwege het oude zeer en Han is bang om zich over te geven. Martine staat te trappelen! Waar het eerst Martine was die zich niet gaf is het nu Han die twijfelt en hapert…  Op mijn advies hebben ze samen een groot schilderij gemaakt met JA! erop. Dit hangt in de woonkamer aan de muur. Zodra de een of de ander twijfelt wijzen ze ernaar of ze kijken er zelf even naar. JA! we gaan het redden. Samen!

In de 1-op-1 gesprekken en in de driehoeksgesprekken die ik heb met Han en Martine bespreken we de echte pijnpunten. Martine leert om een eigen invulling te geven aan de momenten die Han bij Jolanda is, om daarmee niet meer automatisch te voldoen aan de wens van Han om hem thuis op te wachten. Ze zaagt hiermee aan zijn gevoel van zekerheid dat zij er altijd voor hem zal zijn. Mede hierdoor worstelt Han met een groot schuldgevoel. Hij zoekt steun bij Martine voor de relatie met Jolanda. Martine weigert dit. Hij voelt zich schuldig dat hij deze affaire Martine aan doet en heeft het gevoel dat zij het niet trekt. Echter is dat vooral een projectie van wat hij zelf voelt. Dat leer ik hem inzien. Hoe beter de relatie met Martine wordt hoe groter zijn schuldgevoel wordt.

Als de tijd rijp is geef ik ze het boek ‘Liefdesbang’ van Hannah Cuppen. De laatste zet om Han en Martine hun angstpatronen te laten inzien en doorbreken. De gesprekskaarten die bij het boek horen helpen hen om vanuit de worstelingen die ze bij zichzelf en elkaar zien juist in verbinding te komen i.p.v. verwijdering en frustratie te voelen.

De relatie tussen Han en Martine wordt zo goed dat er geen ruimte meer is voor Jolanda en hij haar dan ook uiteindelijk los laat. Er is geen ruimte mee voor haar in het leven van Han.

Ruim een half jaar later kom ik opnieuw het prachtige appartement binnen. Om het contact af te sluiten. We hebben 20 gesprekken gehad en zijn een 3/4 jaar in gesprek geweest met elkaar. In tegenstelling tot mijn eerste bezoek is het grijs buiten, maar binnen is het warm, de verlichting is sfeervol, planten vullen de ruimte. Een echt thuis. Als ik binnenkom zitten ze naast elkaar op de bank. Twee midden veertigers: Han en Martine. Elkaars eerste liefde, verliefder dan ooit en heel gelukkig samen.

We hebben met elkaar de sleutel gevonden: niet kijken naar hoe dingen waren en op basis daarvan verder gaan, maar kijken hoe dingen kunnen worden en daar ja of nee op zeggen.

Van blijven hangen in het verleden en kijken naar de beperkingen die dit met zich meebrengt naar kijken naar de toekomst en uitgaan van vertrouwen op de verbinding en groei. Han en Martine is het gelukt, iets om trots op te zijn!